ماسوله
نمایی زیبا از خانه‌های پلکانی، بالکن‌های مزین به گل‌های شمعدانی، جنگل‌های بکر و سرسبز، آبشارهای خروشان و کوه‌های بلند، از آن دسته مناظری است که قطعا شما را عاشق خود خواهد کرد. آب و هوای مطبوع، مردم خون‌گرم و مهمان‌نواز، غذاهای باکیفیت و فضای رویایی شهر ماسوله گیلان، آن‌قدر جذاب است که شما را بارها و بارها به‌سمت خود خواهد کشاند.
ماسوله کجاست؟
شهر ماسوله در جنوب غربی استان گیلان و در فاصله ۶۰ کیلومتری شهر رشت در بخش سردار جنگل فومن واقع شده است. ماسوله با شهر فومن تنها ۳۵ کیلومتر و با شهر ماکلوان، حدود ۲۰ کیلومتر فاصله دارد. این شهر از سمت شمال به شهرستان ماسال، از سمت جنوب به طارم علیا در استان زنجان، از سمت شرق به جلگه شهر فومن و از سمت غرب به شهرستان خلخال در استان اردبیل می‌رسد. فاصله مرکز ماسوله تا مرز استان زنجان حدود ۲ کیلومتر و تا محدوده استان اردبیل یعنی منطقه گیلوان، حدود ۱۰ کیلومتر است.
شهر کنونی ماسوله در مختصات جغرافیایی با طول ۴۸ درجه و ۵۹ دقیقه شرقی و عرض ۳۷ درجه و ۹ دقیقه شمالی در دل رشته کوه‌هایی زیبا و بی‌بدیل قرار دارد. وسعت شهر فعلی ماسوله، معادل ۱۰۰ هکتار است و از سه جهت شمال، جنوب و غرب به کوه‌ها و از طرف شرق بر دره‌های سرسبز اشراف دارد. ارتفاع ماسوله از سطح دریاهای آزاد، ۱,۰۵۰ متر است. جالب است بدانید که به‌دلیل پلکانی بودن این بافت مسکونی، بین پایین‌ترین و بالاترین نقطه آن حدود ۱۲۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. اطراف ماسوله، پوشیده از جنگل است و راه اصلی ارتباطی آن، جاده فومن است.
ماسوله گیلان
ماسوله گیلان از جاهای دیدنی فومن و شهری سنتی و قدیمی است که با وجود خانه‌های زردرنگ در پس‌زمینه سبز جنگل و کوه‌های خوش‌رنگ در دنیایی مه‌آلود، بیشتر شبیه به یک تابلو نقاشی یا کارت پستال است. ماسوله یکی از معدود شهرهای بدون وسیله نقلیه موتوری در دنیا است که با کوچه باغ‌های باریک و پله‌پله، تردد هرگونه وسایل نقلیه را غیرممکن کرده است.
اگر به‌دنبال فرار از شلوغی شهر هستید، به ماسوله پناه ببرید؛ شهری که هر روز صبح با آواز خروس‌ها و بوی مطبوع نان محلی بیدار می‌شود. در سفر به ماسوله گیلان طوری برنامه‌ریزی کنید که حداقل یک شب در این شهر اقامت داشته باشید؛ زیرا پیاده‌روی شبانه و تجربه قدم زدن در صبحگاه مه‌آلود ماسوله به‌قدری فوق‌العاده است که نباید به‌سادگی از آن غافل شوید.
ماسوله، بدون شک یکی از بهترین مناطق ایران برای خستگی در کردن و پناه بردن به طبیعت است. شما در ماسوله به‌محض بیرون آمدن از در اقامتگاه خود، حس می‌کنید که به یک قرن پیش و به دل یک روستای تاریخی سفر کرده‌اید.
تاریخچه ماسوله
ماسوله، منطقه‌ای مسکونی با قدمتی از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ سال است. ماسوله قدیم که با نام «کهنه ماسوله» نیز شناخته می‌شود، در فاصله پنج کیلومتری غرب جاده ماسوله به خلخال و ۶ کیلومتری شمال غرب شهر فعلی ماسوله قرار گرفته است و سکونتگاه اولیه و قدیمی اهالی این شهر بوده است. نخستین کاوش‌های باستانی در این محوطه توسط هیئت پژوهشکده باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان از شهرستان فومن در شهریور ماه ۱۳۷۴ انجام شد.
یافته‌های باستان‌شناسان از معادن آهن و کوره‌های ذوب فلزات نشان داد که کهنه ماسوله در قرن پنجم تا هشتم هجری از مراکز مهم ایران در زمینه فلزکاری به شمار می‌رفته است. یکی از کشفیات گروه باستان‌شناسی، سفال‌های آبدار با رنگ‌های متنوع، متعلق به دوره سلجوقی بود که اهمیت و اعتبار تاریخی این شهر را نشان می‌دهند. پس از این کشفیات، کهنه ماسوله در شهریور سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
دلیل کوچ اهالی ماسوله از کهنه ماسوله به شهر فعلی، به نظر زلزله‌ای بزرگ در سال ۸۹۰ هجری قمری بوده است. البته طبق روایتی دیگر، همه‌گیری بیماری طاعون در سال ۹۴۳ هجری قمری، دلیل اصلی کوچ مردم بوده است. بنابراین، شهر فعلی ماسوله از قرن هشتم هجری (قرن چهاردهم میلادی)، محل زندگی اهالی کهنه ماسوله و دیگر نقاط مختلف ایران بوده است.
از تحولات معاصر در ماسوله فعلی می‌توان به تاسیس کتابخانه عمومی ماسوله با هزار جلد کتاب خطی در سال ۱۲۸۹، تاسیس نخستین مدرسه دولتی در سال ۱۲۹۳، رویارویی قوای جنگل با قوای روس در جریان اشغال ایران در جنگ جهانی اول در بهمن ۱۲۹۴، تاسیس اداره پست در سال ۱۲۹۵، تاسیس شهرداری در سال ۱۳۱۱، تعطیلی شهرداری در سال ۱۳۱۸ (شروع مجدد در سال ۱۳۴۱) و راه‌اندازی تلفن در سال ۱۳۱۶ اشاره کرد. اهالی ماسوله نقش مهمی در تاریخ جنبش جنگل در برابر تهاجم روسیه و بریتانیا به عهده داشته‌اند. ماسوله‌ای‌ها به قوای جنگل کمک می‌کردند و عده‌ای مانند شهید باباغلامعلی در کنار آن‌ها می‌جنگیدند.
پس از احداث جاده ارتباطی جدید بین گیلان و آذربایجان، جنگ جهانی دوم و هرج و مرج ناشی از آن و قحطی ۱۳۲۰، ماسوله بیشتر جمعیت خود را از دست داد و کاروان‌سراهای شاه‌راه ارتباطی شمال و آذربایجان و همچنین بازار داد و ستد، صنایع فلزی و چرم ماسوله از رونق افتادند. ماسوله زمانی نقطه اتصال زنجان، گیلان و آذربایجان بود؛ اما احداث جاده جدید، ماسوله را به انزوا کشاند. به همین دلیل، بسیاری از مردم ثروتمند ماسوله به پایتخت، سایر شهرهای بزرگ و خارج از کشور مهاجرت کردند.
نحوه پیدایش ماسوله
نام شهر ماسوله با تلفظ اصلی «موسلاه» (Mooslah) به زبان تالشی از قرن هشتم و نهم هجری به بعد به همین صورت کنونی بوده است. برخی افراد نام شهر ماسوله را برگرفته از نام کوهی در جوار ماسوله به نام «ماه‌سالار» می‌دانند. این عده می‌گویند که نام این ناحیه در ابتدا «ماسالا» بوده است و بعدها به ماسوله تبدیل شده است.
طبق روایتی دیگر، کلمه «ماسوله» از دو واژه «ماس» به‌معنای «کوه و مانع» و «اوله» به‌معنای «بلند» تشکیل شده است که در ترکیب با «های» تصغیر به مفهوم «مانند» آمده است. به همین علت می‌توان نام ماسوله را «کوه بلند» و «کوه مانند» معنا کرد. در زبان‌های سانسکریت و پهلوی، ماسوله به‌معنای «ماه کوچک» یا «سرزمین ماه کوچک» نیز است.
طبق گفته برخی افراد نام ماسوله برگرفته از «موصل»، شهری در اقلیم کردستان است. این عده اعتقاد دارند که اهالی ماسوله در ابتدا کرد بوده‌اند و آیین آن‌ها ایزدی بوده است. البته این روایت، پشتوانه تاریخی محکمی ندارد و بسیاری از پژوهشگران، آن را یک تعبیر سطحی می‌دانند.
با توجه به شباهت نام ماسوله به نام «ماسال» (شهری در نزدیکی ماسوله) و روستایی به نام «ماسوله خانی» در شهرستان ماسال و همچنین «کهنه ماسوله» در زبان تالشی، می‌توان با قطعیت گفت که مردم ماسوله از کهنه ماسوله به شهر فعلی ماسوله در قرن هشتم هجری نقل مکان کرده‌اند
معماری ماسوله
معماری ماسوله، متعلق به دوران زندیه است و مانند بسیاری از یگر نقاط کوهپایه‌ای کشورمان به‌صورت پلکانی ساخته شده است. از روستاها و شهرهای پلکانی ایران می‌توان به روستای کنگ در خراسان رضوی، اورامان در کردستان، کزج در اردبیل و وفس در استان مرکزی اشاره کرد. ماسوله به فراخور آب و هوا، شیب زمین، برای دفاع راحت‌تر در برابر غارتگران و البته برخورداری از معماران متبحر به‌صورت زنجیروار ساخته شده است.
مصالح استفاده شده در خانه‌های پلکانی ماسوله، چوب، سنگ و خشت است. این خانه‌ها معمولا دو طبقه هستند و خانه یک طبقه یا سه طبقه کمتر در این شهر دیده می‌شود. دالان، سیاهچال، انبار، پله‌های بلندی که ارتباط طبقه همکف و طبقه دوم را میسر می‌کنند، پشن (توالت)، چغم (اتاق نسبتا بزرگ برای پذیرایی از مهمان)، نشیمن‌گاه دائمی ساکنان خانه که اتاق کوچکتری نسبت به هال است، «سومه» (مقر زمستانی خانواده) و تالار که ایوان کوچکی را شامل می‌شود، از جمله بخش‌های اصلی یک خانه در ماسوله هستند.
به‌طور کلی هر خانه ماسوله از دو قسمت تشکیل می‌شود؛ قسمت زمستانی و قسمت تابستانی. قسمت زمستانی که در زبان محلی با عنوان «سومه» شناخته می‌شود، اتاق کوچکی است که در عقب خانه قرار دارد و نور چندانی به آن نمی‌تابد. تنها نقطه نورگیر این اتاق کوچک، «لون» نام دارد. در وسط قسمت زمستانی خانه‌های ماسوله، یک کوره برای آشپزی و درست کردن غذا و البته تامین گرما تعبیه شده است. شما همچنین در این بخش از خانه با طاقچه‌هایی روبه‌رو می‌شوید که روی آن‌ها ظروف چینی و مسی چیده شده‌اند.
قسمت تابستان‌نشین یا «اتاق پیشخوان»، دارای پنجره‌های ارسی چوبی مزین به شیشه‌های زیبا و رنگارنگ و چند طاقچه جانبی برای ظروف و وسایل است. از این بخش خانه تنها در فصل تابستان استفاده می‌شود. در برخی از خانه‌های ماسوله، علاوه بر قسمت تابستان‌نشین، اتاقکی روی بام ساخته شده است که در زبان محلی به آن، «برج» می‌گویند. بام خانه‌های ماسوله متمایل به کوه ساخته می‌شوند و قسمت پیشین منازل بر عقب آن‌ها مسلط است.
در ساخت خانه‌های ماسوله از معماری برونگرا استفاده شده است. در این سبک از معماری، خانه‌ها تا حد امکان در ارتفاع ساخته می‌شوند و از دو یا چهار جهت باز هستند. وجود بالکن‌ها و پنجره‌های بزرگ در خانه‌های ماسوله، نشانی از استفاده از معماری برونگرا هستند. شهر ماسوله دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل است و به همین دلیل، خانه‌ها را در بخش جنوبی ساخته‌اند تا بیشترین میزان تابش آفتاب و گرمایش را در فصول سرد سال داشته باشند.
خانه‌های ماسوله روی یک تکه سنگ یک‌پارچه ساخته شده‌اند که در درون آن‌ها، منابع طبیعی آب وجود دارد. معماران به همین دلیل، به این سنگ‌های یک‌پارچه آسیب نمی‌رسانند و آن‌ها را نمی‌شکنند. برای عایق حرارتی و رطوبت خانه‌ها از نوعی خاک خاکستری رنگ استفاده شده است که هر چقدر بیشتر پا بخورد، به عایق با کیفیت‌تری تبدیل خواهد شد. نام این خاک، «فوش» است و استفاده از بام خانه‌ها به‌عنوان مسیر عبور و مرور به هرچه بیشتر عایق کردن سقف خانه‌ها کمک شایانی می‌کند.
جالب است بدانید که پس از ثبت ماسوله به‌عنوان میراث فرهنگی و طبیعی، سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت از محیط زیست اجازه ساخت‌وساز و توسعه شهر را ندادند و به همین علت، سفر به شهر پلکانی ماسوله، همچون سفری به قعر تاریخ می‌ماند. این شهر در حال حاضر در برابر مشکلانی مانند ریزش سنگ، سیل، رانش زمین، زمین‌لرزه، تصرف به‌منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب حفاظت می‌شود و در صف انتظار جهت ثبت به‌عنوان میراث جهانی یونسکو برای حفاظت بیشتر قرار دارد.
آب و هوای ماسوله
ماسوله با هوایی مه‌آلود و آکنده از عطر دلنشین بابونه و گلپر و با آب و هوایی کوهستانی، با بهارهای سرزنده و آکنده از ابرهای باران‌زا، تابستان‌هایی معتدل و خنک، پاییزی به هفت رنگ رنگین‌کمان و زمستان‌هایی سرد و برفی شناخته می‌شود.
ماسوله بیش از یک ماه سال در یخبندان شدید به سر می‌برد. بیشتر روزها هوا ابری و مه‌آلود است و همین امر، زیبایی‌های ماسوله را دو چندان می‌کند. رطوبت نسبتا بالایی به‌علت بارش برف و باران بسیار در ماسوله احساس می‌شود، اما این رطوبت به‌علت خنکی هوا، نه‌تنها آزاردهنده نیست، بلکه بسیار دلچسب است. ماسوله بیش از یک صد روز مه‌آلود دارد و متوسط دمای سالانه، حدود ۱۲ درجه سانتی‌گراد است.
سهراب سپهری، شاعر معاصر در سفری که به ماسوله داشت، در یکی از مغازه‌ها پس از نوشیدن چای و استراحت در مغازه حاج محمود خمیرگیر ماسوله با استفاده از قلم و جوهر، دست‌نوشته زیر را از خود به یادگار باقی گذاشت:
به ماسوله آمده‌ایم که از ماسوله بنویسیم
ماسوله را نمی‌توان نوشت، ماسوله را باید دید
و به تماشای آن همه خانه که به پهنه سبز کوه نشسته است ایستاد.
در ماسوله زندگی باید کرد،
نقاشی باید کرد،
فیلم باید ساخت،
شعر باید گفت.
پرسش‌های متداول
ماسوله کجاست؟
بهترین زمان سفر به ماسوله چه زمانی است؟
مسیر دسترسی به ماسوله از کدام جاده است؟
ماسوله برای چه نوع سفرهایی مناسب است؟
قلعه رودخان
قلعه رودخان گیلان یکی از مهم‌ترین دژهای تاریخی و نظامی ایران است که در شهرستان فومن و در میان انبوه درختان جنگلی جای گرفته است. این قلعه مستحکم و تسخیرناپذیر در طول تاریخ خود فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است و اکنون یکی از جاهای دیدنی و مهم فومن محسوب می‌شودکه گردشگران فراوانی را به سوی خود جذب می‌کند.
قلعه رودخان کجاست؟
قلعه رودخان یکی از جاهای دیدنی فومن در استان سرسبز و خوش آب‌وهوای گیلان است. این قلعه تماشایی در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن در نزدیکی روستای رودخان، بر فراز ارتفاعات جنگلی منطقه حیدرآلات و در میان جنگلی انبوه جای گرفته است. ارتفاع قلعه رودخان از سطح دریا بین ۶۵۵ تا ۷۱۵ متر است.
مسیر دسترسی به قلعه رودخان
اگر تصمیم گرفتید از سمت فومن رهسپار قلعه رودخان شوید مسیر قلعه رودخان این‌گونه است که با عبور از روستاهای ملسکام و سیدآباد و پس از طی مسافت تقریبی ۲۱ کیلومتر از فومن، به پارکینگ قلعه رودخان می‌رسید. بعد از آن ۱/۵ تا دو کیلومتر باقی مانده تا صعود به قلعه را باید پله‌نوردی کنید و از پله‌های تعبیه شده بالا بروید.
- فاصله قلعه رودخان از تهران: پنج ساعت و ۳۰ دقیقه
- فاصله قلعه رودخان از رشت: یک ساعت و ۱۵ دقیقه
- فاصله قلعه رودخان از ماسال: یک ساعت و ۱۵ دقیقه
- فاصله قلعه رودخان تا ماسوله: یک ساعت و ۱۵ دقیقه
- فاصله فومن تا قلعه رودخان: ۳۵ دقیقه
معرفی قلعه رودخان
اسم قلعه که می‌آید بی‌اختیار آدمی به یاد مکانی ترسناک و اسرارآمیز می‌افتاد. پیرامون قلعه‌ها نیز گاهی داستان‌های عجیب و غریبی گفته می‌شود که شاید این داستان‌ها بی‌ارتباط با ساختار این مکان‌ها و کاربردشان نباشد؛ چون قلعه‌ها دژهای محکم و استواری هستند که برای دفاع در برابر حمله دشمنان ساخته می‌شدند و طراحب آن‌ها به گونه‌ای بود که تسخیرناپذیر باشند. معمولا هم بر فراز کوه‌ها و ارتفاعات بنا شده‌اند. قلعه رودخان فومن نیز یکی از همین قلعه‌ها است که به خاطر داشتن همین ويژگی‌ها، مردم باور به وجود جن و ارواح در قلعه رودخان دارند. اما شاید اگر به سراغ این مکان‌های به‌ظاهر مخوف بروید و از نزدیک با سرگذشت و داستان زندگی آن‌ها آشنا شوید، نظرتان عوض شود.
دلیل نام‌گذاری قلعه رودخان
در نزدیکی قلعه رودخان و در سمت راست آن رودخانه‌ای به نام رخون جریان دارد به همین دلیل به این قلعه رودخان گفته می‌شود. مردمان محلی این منطقه به آن قله رخون و به‌طور رسمی قلعه رودخون می‌گویند. البته ناگفته نماند در گذشته قلعه رودخان با نام دژ رودگان یا روگان شناخته می‌شده؛ یعنی «دژی در کنار رود» و به مروز زمان به رودخان تغییر پیدا کرده است.
همچنین از آن جایی که این قله روی پهنه بین دو قله با ارتفاعات مختلف بنا شده، تعداد زیادی پله در داخل قلعه برای دسترسی به قسمت‌های مختلف آن ساخته شده است که باعث شده این مکان به‌عنوان قلعه هزار پله نیز شناخته می‌شود. حسامی، سکسار، سگسار و سگسال نیز از دیگر اسامی این قلعه اعجاب‌انگیز است.
تاریخچه قلعه رودخان
قلعه رودخان با وجود عظمتی که دارد تا سال ۱۸۳۰ میلادی ناشناخته بود تا اینکه در این سال، آلكساندر بوریکو خوچكو Aleksander Borejko Chodźko؛ محقق ایران‌شناس لهستانی، زمانی در نوشته‌های خود به آن اشاره کرد. وی درباره قلعه رودخان چنین نوشته است:
دژی است بر بالای كوهی در قسمت عليای رودخانه‌ای به همين نام، بام آن سنگی است و طرفين ورودی دارای دو برج دفاعی مستحكم است و بر كتيبه سردر ورودی آن حک شده است كه اين قلعه برای نخستين بار در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام الدين امير دباج بن امير علاءالدين اسحق تجديد بنا شده است.
کتیبه‌ای که خوچکو به آن اشاره می‌کند بر بالای دروازه ورودی نصب بوده است و تنها سند تاریخی قلعه رودخان محسوب می‌شود. این کتیبه را در موزه گنجینه رشت می‌توانید ببینید.
همچنین، در مورد قدمت قلعه رودخان باید گفت که نظرات متعددی بیان شده و هنوز به‌طور قطع مشخص نیست که متعلق به چه دورانی است. برخی معتقدند که بنای اولیه مربوط به عصر ساسانیان یا اوایل دوره اسلامی است. در زمان سلجوقیان این مکان مرمت و بازسازی شده و حتی یکی از پایگاه‌های اسماعیلیان بوده است. قلعه رودخان مرکز فرمانروایی بسیاری از فرمانروایان گیلان و رشت نیز بوده و تا دوره زندیه از آن استفاده شده است؛ چنانچه هدایت خان، حاکم فومن نیز در سال ۱۱۷۵ هجری قمری در زمان قیامش علیه کریم خان، به تعمیر این قلعه پرداخت.
قلعه رودخان چند پله دارد؟
قلعه رودخان در حدود ۱۶۰۰ پله دارد که جدید هستند و برای گردشگران ساخته شده‌اند. پله‌های اصلی در طی کاوش‌های باستان‌شناسی در امتداد دیوارها و برج‌ها از زیر خاک بیرون کشیده شده است که تعداد آن‌ها به ۹۳۵ پله می‌رسد؛ برای همین این مکان به قلعه هزار پله معروف است.
قلعه رودخان با ۶/۲ هکتار مساحت، حدود ۵۰۰ متر طول دارد که در برخی نقاط عرضی متفاوت دارد. بلندی برج و باروهای آن نیز به ۱۵۰۰ متر می‌رسد. مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه آجر و سنگ است. این قلعه به‌طور کلی از دو قسمت ارگ و قورخانه تشکیل شده که ارگ محل شاه‌نشین قلعه رودخان و حرم‌سرا و قورخانه محل فعالیت‌های نظامی و زندگی سربازان بوده است. ارگ در قسمت غربی در دو طبقه و از آجر ساخته شده و قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف قلعه مسلط هستند.
چون قلعه روی دو قله بنا شده به سه بخش شرقی، میانی و غربی تقسیم شده:
- بخش شرقی: این قسمت که با دروازه‌ای از سایر قسمت‌ها جدا می‌شود روی یک تپه ۶۷۰ متری قرار دارد و بیشتر بناهای آن جنبه نظامی دارد و شامل دروازه ورودی، زندان، در اضطراری و تعدادی واحد مسکونی و دو برج بزرگ است.
- بخش میانی: قسمت میانی در پایین‌ترین سطح قلعه قرارگرفته دروازهی اصلی را در بردارد.
- بخش غربی: نهایتا قسمت غربی که روی شیب تند کوه بنا شده است شامل بخش‌هایی نظیر دروازهی ورودی، آب‌انبار، آبریزگاه، سردخانه، شاه‌نشین و تعدادی واحدهای مسکونی است.
در ورودی قلعه رودخان در ضلع شمالی است و دو طرف آن دو برج عظیم قرار دارد و کتیبه‌ای که اکنون در موزه رشت نگهداری می‌شود، بالای آن بوده است. برج‌های دیده‌بانی دورتادور قلعه وجود دارند که در پایین توپر و در بالا تو خالی هستند و اتاق‌های هشت ضلعی آن‌ها در بالا با طاق‌های گنبدی پوشانده شده‌اند. داخل دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی شیب‌دار وجود دارد که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی در نظر گرفته شده بودند. برخی از این برج‌ها دارای دو طبقه هستند که سقف تعدادی از آن‌ها چوبی است و درون آن‌ها اجاق و دودکش وجود دارد که در سرمای زمستان به اسکان بهتر سربازان کمک می‌کرده است.
مهم‌ترین بنای قسمت غربی این قلعه شاه‌نشین است که در بالاترین بخش قلعه ساخته شده است و از لحاظ ساختار با دیگر قسمت‌ها متفاوت است. دارای دو بخش تحتانی، فوقانی و تراس است که این تراس مکان مناسبی برای تماشای قلعه است. به‌علاوه چشمه آبی که قبلا منبع اصلی تأمین آب قلعه بوده (که می‌گویند از ییلاق زردخونی آورده‌اند) در گذشته در حیاط آن دیده می‌شده است که پس از زلزله سال ۱۳۶۹ گیلان خشک شد و بعدها مجددا توسط میراث‌فرهنگی این استان احیا شد.
در انتهای شمال شرقی قلعه یک ساختمان دو طبقه بسیار زیبا وجود دارد و در ضلع جنوبی آن کوهی قرار دارد که غاری در آن دیده می‌شود و به گفته مردم محلی قبلا محل استقرار نگهبانان بوده است تا در صورت بروز حمله به قلعه علامت دهند. با اینکه بخش‌های زیادی از این قلعه زیبا که در سال ۱۳۵۴ به ثبت آثار ملی و تاریخی رسیده است، از بین رفته اما کماکان یک مکان زیبا و دیدنی برای گردشگران است.
بهترین زمان سفر به قلعه رودخان
قلعه رودخان در بهار: در این فصل سرسبزی و طراوات جنگل، آوای رودخانه، هوای مطبوع و دلپذیر؛ موسیقی زیبایی از طبیعت را در این مکان می‌نوازد و آدمی را به سوی خود فرا می‌خواند. بهار بهترین زمان برای سفر به قلعه رودخان شگفت‌انگیز است.
قلعه رودخان در تابستان: این قلعه در تابستان پذیرای گردشگران زیادی است که برای رهایی از گرمای تابستان به دل جنگل فومن می‌زنند و راه رسیدن به قلعه را در پیش می‌گیرند تا به اعماق تاریخ سفر کنند؛ هرچند که گرمای هوا به همراه رطوبت جنگل در این فصل ممکن است کمی آزاردهنده باشد.
قلعه رودخان در پاییز: رودخان در پاییز جلوه و زیبایی مسحوره کننده‌ای دارد. رنگارنگی طبیعت و جنگل، منظره‌ای زیبا را به این قلعه بخشیده است و سحرانگیزی آن را دوچندان می‌کند.
قلعه رودخان در زمستان: در فصل زمستان این قلعه دلنوازی خاص خود را دارد. پوشیده بودن این مکان در دانه‌های سپید و مروارید مانند برف آن را بسیار تماشایی کرده و گویی لباسی سپید یکدستی بر تن کرده و به خواب زمستانی فرو رفته است.
اما لازم است توجه کنید در فصل‌های سرد سال با توجه به منطقه‌ای که قلعه رودخان در آن قرار دارد و بارش برف و باران زیاد، رفتن به این قلعه به نسبت دیگر فصل‌های سال دشوارتر است و ممکن است هر کسی از عهده آن بر نیاید. پس زمان سفرتان را به این قلعه جادویی که از زیباترین نقاط گیلان است، به ترتیب فصل‌های بهار، پاییز و تابستان انتخاب کنید.
پرسش‌های متداول
قلعه رودخان کجاست؟
فاصله قلعه رودخان تا تهران چقدر است؟
قلعه رودخان چند پله دارد؟
بهترین زمان سفر به قلعه رودخان کدام فصل است؟
شیطان کوه
شیطان کوه در لاهیجان همچون زاینده‌رود برای اصفهان، قلب شهر محسوب می‌شود. کوهی سرسبز و زیبا پوشیده از درختان بلند که تپه‌ماهورهای آن پوشیده از بوته‌های چای است. امکان ندارد کسی به لاهیجان سفر کند و شیطان کوه را از قلم بندازد؛ چراکه این کوه در هر کجای شهر که باشید در برابر شما قد علم خواهد کرد و شما را دعوت می‌کند تا از فراز آن چهره‌ای دوست داشتنی شهر را نظاره‌گر باشید.
شیطان کوه، امتداد رشته‌کوه‌های البرز است که دامنه‌های سر سبز و جنگلی آن در شرق گیلان و شهر زیبای لاهیجان فرود آمده است. اینجا یکی از مشهورترین جاهای دیدنی لاهیجان و گیلان است. لاهیجان را همه به چای خوش عطر و خوش طعم می‌شناسند؛ اما نوشیدن این چای در ارتفاعاتی مشرف به این شهر زیبا و دوست‌داشتنی تجربه‌ای متفاوت را برای شما رقم خواهد زد. برای رفتن به شیطان کوه نیازی نیست مسافتی طولانی را طی کنید یا تدارکات خاصی ببینید، شیطان کوه در قلب شهر لاهیجان و در دسترس است. شیطان کوه در فاصله ۳۵۱ کیلومتری تهران قرار دارد و شما از تهران چهار ساعت و ۴۸ دقیقه زمان در پیش رو خواهید داشت.
شما می‌توانید بدون تدارک امکانات رفاهی خاصی به این کوه زیبا بروید؛ چراکه همه چیز از پیش برای تماشای غروبی زیبا بر فراز شهر لاهیجان آماده است. شیطان کوه بام لاهیجان است و از آنجا نمایی کامل از شهر و استخر زیبا و وسیع شهر لاهیجان پیدا است. ناگفته نماند که اگر اهل پیاده روی و کوهنوردی باشید می‌توانید با عبور از مسیر پلکانی کنار استخر لاهیجان و از دل مسیری سرسبز با درختان گردو و انار خود را به این بام و در واقع قله این کوه زیبا برسانید.
مسیر دسترسی به شیطان کوه
برای رفتن به شیطان کوه باید ابتدا خود را به لاهیجان برسانید. شما می‌توانید در مدت زمان سه ساعت و ۵۰ دقیقه از تهران با خودروی سواری با عبور از شهرهای کرج، قزوین و رودبار و طی مسافت ۳۲۷ کیلومتر به شهر رشت برسید. از شهر رشت تا لاهیجان در حدود ۵۲ کیومتر در پیش خواهید داشت که با سواری یک ساعت زمان می‌برد. اگر با خودروی شخصی خود سفر می‌کنید، می‌توانید بدون عبور از شهر رشت مستقیم به لاهیجان بروید. فقط کافی است بعد از پلیس راه رشت از خروجی شهر سنگر خارج شوید و مسیر خود را به‌سمت جاده سیاهکل و لاهیجان ادامه دهید.
فرودگاه رشت دایر است و اگر مایل باشید در زمان صرفه‌جویی کنید، با پرواز مستقیم تهران به رشت در کمتر از نیم ساعت به مقصد خواهید رسید. علاوه بر این شما می‌توانید این مسیر را با قطار تهران رشت و در مدت زمان پنج ساعت نیز طی کنید. بی‌شک از تصمیم خود برای استفاده از قطار پشیمان نخواهید شد؛ چون مسیر ریلی از میان مناطق جنگلی و کوه‌های سرسبز عبور می‌کند و در طول مسیر مناظر چشم‌نوازی در انتظار شما است.
شیطان کوه را در گذشته با نام‌های شاه نشین می‌شناختند که بزرگان و شیخان از این کوه و گذرهای آن را به‌صورت اختصاصی برای شکار استفاده می‌کردند
به شهر لاهیجان که برسید از هر نقطه شهر که نگاه کنید شیطان کوه را می‌بینید، برای رفتن به این بام زیبا دو راه دارید، اگر اهل پیاده‌روی باشید می‌توانید از خیابان‌های اطراف استخر یعنی بلوار خلیج‌فارس و خیابان مطهری خود را به پلکانی طولانی برسانید که از کنار آبشار شیطان کوه شما را به بام سبز هدایت می‌کند. در این مسیر، ۷۰۰ پله روبه‌روی شما قرار دارد که ممکن است در روزهای گرم سال و در آب و هوای شرجی کار را برای شما دشوار کند.
شما می‌توانید با خودروی شخصی خود نیز با طی مسافت کوتاهی به بام سبز برسید؛ فقط کافی است خود را به میدان کاشف السلطنه برسانید و از آنجا وارد خیابان طلای سبز شوید. در انتهای این خیابان قله شیطان کوه را خواهید دید که به بام سبز معروف است. در محوطه بام سبز پارکینگ مناسبی برای ماشین‌ها تعبیه شده است.
چرا نام این مکان شیطان کوه است؟
در مورد انتخاب نام شیطان کوه داستان‌های زیادی وجود دارد که فارغ از راستی و ناراستی شنیدن آن‌ها خصوصا از زبان مردم محلی خالی از لطف نیست. عده‌ای در کودکی شنیده‌اند که در دل این کوه گنجی پنهان شده است و مار عظیمی از آن محافظت می‌کند. این امکان وجود دارد که علت این نام‌گذاری به همین مار ترسناک محافظ گنج مرتبط باشد. جالب‌تر آن که بر اساس همین داستان بسیاری از مردم در گذشته، این کوه را برای یافتن این گنج افسانه‌ای جست‌و‌جو کرده‌اند. گروهی دیگر در داستان‌ها از وجود غاری در میان کوه گفته‌اند که صدای باد را هول‌آور و وحشناک منعکس می‌کرده است و مردم قدیم این صداها را آواهایی شیطانی می‌دانستند و بر همین اساس این کوه را شیطان کوه نام نهادند.
شیطان کوه قلب لاهیجان است و از آن با عنوان بام سبز نیز یاد می‌کنند
در دیگر روایت‌های مرتبط با نام شیطان کوه باز هم به وجود غاری که امروز مسدود یا از میان رفته اشاره شده که این بار بیشتر مورد استفاده بزرگان و شیخان بوده است؛ بزرگان و شیخانی که این کوه و گذرهای آن را به‌صورت اختصاصی برای خود و شکار مورد استفاده قرار می‌دادند و ورود مردم عادی را به آن ممنوع کرده بودند. مردم این کوه را شیخان کوه نیز می‌نامیدند؛ اما در گذر از زمان این نام با افسانه‌های مردمی آمیخته شد و به شیطان کوه تغییر پیدا کرد.
در این میان شاید پر‌تکرارترین داستان در میان مردم لاهیجان درباره شیطان کوه این باشد؛ کوهی که با نام شاه‌نشین شناخته می‌شده و محل زندگی و قلعه پادشاهان محلی لاهیجان بوده است. قلعه‌‌ای که بر اساس گفته مردم محلی آخرین بازمانده‌های آن با حمله شاه عباس صفوی از میان می‌رود و با گذر زمان نام قدیمی آن فراموش می‌شود یا شاه عباس و اطرافیان او برای بدنام کردن شورشیان و حاکمان محلی این نام را بر این کوه می‌گذارند.
جاهای دیدنی شیطان کوه
استخر لاهیجان
شیطان کوه در مجاورت خود زیبایی‌هایی چشم‌نواز دارد. در غروب بر فراز این کوه بلند که قرار می‌گیرید علاوه بر تماشای کم‌رنگ شدن تدریجی آفتاب روی خانه‌های شهر استخری زیبا می‌بینید. این استخر که گذشته‌ای طولانی دارد، تمام نورهای شهر را همچون آینه‌ای منعکس می‌کند.
استخر لاهیجان در گذشته که این کوه را شاه‌نشین می‌خواندند محلی برای انبار کردن آب مورد استفاده برای آبیاری مزارع برنج و چای بوده و آب آن از کوه‌های اطراف تامین می‌شده است. این استخر با عرض ۲۰۰ متر، طول ۷۰ متر و عمق چهار متر، ۱۷ هکتار وسعت دارد. درست در مرکز استخر لاهیجان جزیره‌ای است که ساختمانی قدیمی در میان آن خودنمایی می‌کند. در گذشته به جزیره وسط استخر لاهیجان «میان‌پشته» نیز می‌گفتند. این جزیره و عمارت توسط پل سیمانی نسبتا بلندی به بخش جنوبی استخر متصل شده است.
آبشارشیطان کوه
اگر زمانی را دور استخر لاهیجان و رو به‌سمت شیطان کوه سپری کنید، آبشار زیبایی را خواهید دید که در نگاه اول چنان با طبیعت اطراف آمیخته است که هرگز باور نمی‌کنید که مصنوعی باشد؛ اما واقعیت این است که آب آن از استخر و به‌وسیله پمپاژ تامین می‌شود و حوضچه‌هایی برای جا‌به‌جایی و تخلیه آب در پایین آن در نظر گرفته شده است. این آبشار از کنار پله‌ها و مسیر پیاده‌روی به‌سمت شیطان کوه عبور می‌کند.
- آدرس آبشار شیطان کوه: گیلان، لاهیجان، بلوار خلیج‌فارس، میدان خلیج فارس، آبشار شیطان کوه
امکانات تفریحی و رفاهی شیطان کوه
تله‌کابین شیطان کوه
تله‌کابین شیطان کوه را با نام تله‌کابین احرار و تله‌کابین بام سبز نیز می‌شناسند. این تله‌کابین در سال ۱۳۸۴ تاسیس شده است. یکی از امکانات تفریحی شیطان کوه تله‌کابین این منطقه است که برای هرکس که به لاهیجان سفر کند تجربه‌ای بی‌نظیر را رقم خواهد زد. شما در تله‌کابین بام سبز منظره‌ای زیبا از مزارع سرسبز چای را در زیر پای خود خواهید دید. این تله کابین از بام سبز آغاز می‌شود و پس از طی مسیری یک و نیم کیلومتری شما را به ایستگاه پایانی می‌رساند که با نام تاج خروس می‌شناسند. این تله‌کابین دارای ۳۳ کابین ۶ نفره است. مدت زمان رفت و برگشت تله‌کابین ۲۰ دقیقه است.
تله‌کابین بام سبز بر فراز مزارع سرسبز چای حرکت می‌کند
در ایستگاه دوم و ایستگاه پایانی تله‌کابین شیطان کوه کافی‌شاپی وجود دارد که شما می‌توانید بدون محدودیت زمانی در آن اقامت و استراحت کنید. علاوه بر آن در محوطه این ایستگاه آلاچیق‌هایی نیز طراحی شده است که گردشگران بتوانند در فضای باز به به تماشای مناظر زیبای شهر و استخر لاهیجان بنشینند.
پرسش‌های متداول
شیطان کوه کجاست؟
چرا نام این مکان شیطان کوه است؟
جاهای دیدنی شیطان کوه کدامند؟
امکانات تفریحی و رفاهی شیطان کوه چیست؟
باغ محتشم رشت
باغ محتشم رشت با پیشینه‌ای که به دوره قاجار بازمی‌گردد، امروزه به‌عنوان پارک شهر میزبان گردشگران و اهالی شهر رشت است. علاوه بر امکانات رفاهی و ورزشی، عمارت کلاه فرنگی نیز در دل آن جای گرفته است. همچنین رودخانه گوهر رود با عبور از کنار باغ، به آن جذابیتی بیشتر افزوده است.
معرفی باغ محتشم رشت
باغ محتشم رشت که امروزه پارک شهر رشت نیز نامیده می‌شود، از جاهای دیدنی رشت و قدیمی‌ترین پارک این شهر به شمار می‌آید. این مجموعه دارای دو بخش مکانیزه و باغ است. قدمت باغ محتشم که امروزه پارک اصلی شهر رشت محسوب می‌شود، به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می‌رسد.
رودخانه گوهررود با انحنای خاصی از جنوب باغ عبور می‌کند و زیبایی محیط را دو چندان می‌سازد. همچنین این بوستان دارای یک برکه طبیعی زیبا با دو فواره است که همراه با درختان قدیمی به جذابیت آن افزوده‌اند.
باغ محتشم رشت کجاست؟
باغ محتشم رشت در خیابان حافظ، کنار رودخانه گوهر رود قرار دارد. با استفاده از وسایل نقلیه عمومی و خودروی شخصی می‌توانید به این مجموعه دسترسی داشته باشید.
تاریخچه باغ محتشم رشت
مالک و بانی اصلی باغ محتشم رشت، اکبر خان بیگلربیگی، از مالکان و متمولان طراز اول ایران در عصر ناصری و اجاره‌دار گمرکات شمال ایران بود. معروف است غرس نهال‌های این پارک که امروزه درختان تنومندی شده‌اند و نیز خیابان‌کشی و احداث عمارت تابستانی واقع در آن، معروف به عمارت کلاه فرنگی، همگی تحت نظارت شخص اکبر خان صورت پذیرفته است.
این پارک پس از درگذشت اکبر خان، به تنها دختر او ارث رسید. او همسر پسرعموی خود، صادق خان اکبر محتشم الملک (سردار معتمد بعدی) بود. از این تاریخ، این باغ با نام محتشم شهرت یافت. بعدها در دوره پهلوی، این پارک در ازای بدهی‌های مالیاتی به تصرف دولت درآمد و از آن تاریخ به‌عنوان پارک عمومی مورد استفاده اهالی شهر قرار گرفت.
وسعت اولیه این باغ چندین برابر مساحت فعلی آن بود؛ ولی رفته رفته با توسعه شهر و خیابان‌کشی‌های انجام شده از وسعت آن کاسته شد. در ۳۰ سال اخیر نیز با احداث بنای استانداری و شهربازی در محوطه آن، کوچک‌تر نیز شد. البته به‌تازگی تشکیلات استانداری به‌جای دیگری انتقال یافت و قرار است در محل قبلی آن در پارک شهر، ساختمانی جهت کتابخانه ملی رشت تدارک دیده شود. در انتهای پارک رودخانه‌ای در جریان است که سابقا برای ماهیگیری مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ ولی امروزه به‌دلیل ریختن فاضلاب‌های شهری و بیمارستانی به درون آن آلوده و غیر قابل استفاده است.
امکانات باغ محتشم رشت
باغ محتشم رشت دارای امکانات رفاهی متنوعی است که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- زمین ورزشی
- زمین بازی کودکان
- وسایل ورزش همگانی
- نمازخانه
- میزهای تنیس
- دیواره سنگ‌نوردی
- سرویس بهداشتی
- نیمکت‌های استراحت
عمارت کلاه فرنگی باغ محتشم رشت
عمارت کلاه فرنگی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی گیلان محسوب می‌شود و بنایی چند ضلعی است. همین مسئله ظاهر زیبایی به ساختمان بخشیده است و از یکنواختی نمای بیرون آن جلوگیری می‌کند. این بنا از بیرون، سه طبقه به نظر می‌آید؛ در حالی که از داخل دارای چهار طبقه است. در اطراف ساختمان، در طبقات اول و دوم ۱۸ ستون چوبی کار گذاشته شده‌اند که بام و بالکن طبقه دوم را روی خود استوار می‌دارند. بلندترین اتاق این عمارت، هشت‌گوش و از هر سو دارای پنجره‌هایی است که رو به باغ باز می‌شوند.
پرسش‌های متداول
باغ محتشم رشت کجاست؟
قدمت باغ محتشم رشت به چه زمانی بازمی‌گردد؟
وجه تسمیه باغ محتشم رشت چیست؟
آیا عمارت کلاه فرنگی باغ محتشم رشت دارای ارزش تاریخی است؟
دریاچه سقالکسار رشت
استان گیلان تکه‌ای از بهشت در شمال کشور است و جای‌جای آن، پر از جاذبه‌های طبیعی حیرت‌انگیزی است که هر سال، گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. روستای سقالکسار و سد خاکی مشهور آن، یکی از دیدنیهای رشت است که بهتر است در سفر به این شهر، تماشای آن را از دست ندهید.
سقالکسار کجاست؟
روستای سقالکسار از توابع بخش مرکزی شهرستان رشت در استان گیلان است که در دهستان لاکان در ۱۶ کیلومتری جنوب شهر رشت (حدود نیم‌ساعت از مرکز شهر) و در جاده جیرده قرار دارد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ در این روستا که با نام «سالکه سار» نیز شناخته می‌شود، ۶۸۹ نفر زندگی می‌کنند. روستای سقالکسار در ارتفاع ۵۰ متری از سطح دریا واقع شده است و آب‌وهوایی معتدل دارد. فاصله روستای سقالکسار تا تهران ۳۲۴ کیلومتر است و برای رسیدن به آن باید حدود چهار ساعت و نیم رانندگی کنید.
در اطراف مزار آقا سید شریف در نزدیکی شهرستان شفت، دریاچه‌های متعدد و جاذبه‌های طبیعی بسیاری وجود دارند که دارای طبیعت بکر و هیجان‌انگیزی هستند. سد خاکی سقالکسار، بزرگ‌ترین دریاچه این منطقه و دلیل شهرت این روستا است. مردم مهربان و خون‌گرم روستای سقالکسار اغلب به کشاورزی، دامپروری، زراعت برنج و پرورش ماهی مشغول هستند و شما به‌محض ورود به روستا با مزارع برنج و خوشه‌های طلایی رنگ و عطر دل‌انگیز شالی روبه‌رو می‌شوید.
آدرس: استان گیلان، رشت، فلکه انتظام، ۱۰ کیلومتری جاده جیرده، بعد از بقعه آقاسید شریف، روستای سقالکسار
مسیرهای دسترسی به سقالکسار
برای دسترسی به روستای سقالکسار از تهران، از طریق آزادراه تهران – کرج، کرج – قزوین و قزوین – رشت به‌سمت شهر رشت حرکت کنید. بعد از گذر از عوارضی رشت و پلیس راه، نرسیده به رشت در تقاطع روگذر به‌سمت فومن بروید. حدود ۱۴ کیلومتر در جاده فومن رانندگی کنید تا به بقعه آقاسید شریف برسید. به‌سمت چپ بپیچید و وارد روستای سقالکسار شوید. مسیر را ادامه دهید و با توجه به تابلوهای راهنما خود را به سد خاکی سقالکسار برسانید.
برای دسترسی به روستای سقالکسار از رشت چند راه وجود دارد. شما می‌توانید خود را به میدان گاز برسانید و وارد جاده لاکان شوید. ۱۰ کیلومتر رانندگی کنید تا به انتهای جاده لاکان برسید. از آن نقطه وارد جاده فومن شوید و چهار کیلومتر رانندگی کنید تا به بقعه آقاسید شریف برسید. به‌سمت چپ بپیچید و وارد روستای سقالکسار شوید. یک مسیر دیگر از رشت از فلکه رازی آغاز می‌شود. از این فلکه وارد جاده شیون فومنی و سپس جاده جیرده شوید تا به سقالکسار برسید.
اگر نگران جاده‌های ناهموار و خاکی برای رسیدن به دریاچه هستید باید به شما بگوییم که اشتباه می‌کنید؛ زیرا جاده دسترسی به سد خاکی سقالکسار کاملا هموار و آسفالت است.
اگر قصد برپایی پیک نیک در اطراف دریاچه را دارید یا می‌خواهید با ماشین، دورتادور دریاچه را رانندگی کنید با ماشین وارد محوطه سد خاکی سقالکسار شوید؛ البته در این صورت باید هزینه ورودی (پنج هزار تومان در تابستان ۱۴۰۰) را پرداخت کنید. شما همچنین می‌توانید در روزهای شلوغ و تعطیلات ماشین خود را بیرون از سد خاکی در پارکینگ پارک کنید و پیاده وارد محوطه شوید؛ در این صورت نیازی به پرداخت ورودی نیست. در نظر داشته باشید که ورود به دریاچه تا ساعت هشت شب امکان‌پذیر است.
چرا روستای سقالکسار را روستای پاک می‌نامند؟
به‌دلیل توجه مردم بومی به نظافت دریاچه سقالکسار و محیط اطراف آن در این منطقه زباله‌ها به چشم نمی‌آیند. به همین دلیل لقب پاک‌ترین دریاچه گیلان را به سقالکسار اختصاص داده‌اند. البته یک رسم جالب نیز در این دریاچه وجود دارد. در زمان ورود به سد خاکی سقالکسار، یک کیسه زباله به شما داده می‌شود و اگر شما زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنید و در هنگام بازگشت این کیسه زباله را به‌صورت پر به نگهبانی تحویل دهید، بیش از ۵۰ درصد مبلغ ورودی به شما بازگردانده می‌شود. این طرح توسط شورای اسلامی این روستا از سال ۱۳۹۰ اجرایی و سبب تشویق مردم شد تا زباله‌های خود را در این مکان پاک نریزند. متاسفانه شنیده‌ها حاکی از این است که این رسم در حال کم‌رنگ شدن است و طرفداران پیشین را ندارد.
جالب است بدانید که از این زباله‌ها در تهیه ورمی‌کمپوست استفاده می‌شود. ورمی‌کمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) است که از فعالیت کرم خاکی حاصل می‌شود.
چرا این روستا سقالکسار نام دارد؟
درباره وجه تسمیه سقالکسار چند نظریه وجود دارد؛ در نظریه اول گفته می‌شود که واژه سقالکسار از سه واژه سقا، لک و سار تشکیل شده است. سقا به‌معنای محل آبخوری و لک و سار نام دو پرنده زیبا است که دریاچه آن‌ها را سیراب می‌کند. پس این واژه به «محل آبخوری لک و سار» ترجمه می‌شود. به نظر می‌رسد که این وجه تسمیه اصلی سقالکسار باشد؛ زیرا در گذشته پرندگان بسیاری به نام سار (سیتی، لک‌لک و غیره) برای آب خوردن به این روستا مهاجرت می‌کردند؛ البته در آن زمان، سد خاکی وجود نداشت و آن‌ها از چشمه روستا آب می‌خوردند.
طبق نظریه دوم، سقالک معرب شده «سیالخ» به‌معنای خار سه پهلو است و سار، معنی سر را می‌دهد. به این ترتیب معنی سقالکسار، «سرِ خار سه پهلو» است. نظریه سوم نیز می‌گوید که سقالک به معنی تپه است و ترکیب آن با «ار» معنای بالای تپه را می‌دهد.
شب را در سقالکسار کجا بمانیم؟
برای اقامت در روستای سقالکسار، گزینه‌های مختلفی وجود دارد. کمپینگ و شب مانی در طبیعت، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های اقامت در این منطقه به‌خصوص در میان طبیعت گردان است. البته در این صورت باید لوازم مورد نیاز برای شب مانی را همراه داشته باشید و مکان مناسبی را برای برپایی چادر پیدا کنید.
اگر اهل کمپینگ نیستید، نگران نباشید؛ زیرا یک هتل تازه ساخت و چند اقامتگاه بومگردی در چند قدمی دریاچه سقالکسار وجود دارند. گزینه دیگر، اجاره ویلا یا کلبه‌های چوبی در این روستا یا مناطق اطراف است. البته شما می‌توانید پس از بازدید از دریاچه به شهر رشت در فاصله نیم ساعتی برگردید و در هتل‌های متعدد این شهر اقامت کنید.
چه لوازمی را با خودمان به سقالکسار ببریم؟
در سفر به روستای سقالکسار، اگر قصد پیاده روی دور دریاچه را دارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که کفشی راحت به پا داشته باشید. در ضمن، اگر به نیش حشرات حساسیت دارید، بهتر است از داروهایی که مانع گزش حشرات می‌شوند، استفاده کنید. به‌همراه داشتن داروهای پس از نیش حشرات و دیگر لوازم بهداشتی مورد نیاز خود را نیز فراموش نکنید.
ویلاها، هتل و بومگردی‌های سقالکسار از بالاترین میزان بهداشت برخوردار هستند؛ اما اگر حساس هستید، بهتر است که ملافه، روبالشی و پتوی خود را به‌همراه ببرید. اگر قصد پیک نیک یا شب مانی در طبیعت را دارید، نیز وسایل مورد نیاز خود را حتما در ماشین بگذارید.
بهترین زمان بازدید از سقالکسار کدام فصل است؟
روستای سقالکسار در تمام فصول سال، زیبا است؛ اما به گفته بسیاری از گردشگران، فصل بهار و پاییز، بهترین زمان سفر به این منطقه به شمار می‌آیند. فصل بهار در سقالکسار با تصویری از درختان تازه جوانه زده، باران‌های گاه و بیگاه و عطر و بوی تازگی همراه است؛ در حالی که پاییز با چهره‌ای هزار رنگ، زیباترین انعکاس طبیعت جنگل‌های اطراف را با رنگ‌های نارنجی، قرمز، سبز و زرد در دریاچه به نمایش می‌گذارد.
فصل تابستان در روستای سقالکسار و شمال کشور با آب و هوایی گرم و مرطوب همراه است؛ اما طبیعت در این زمان از سال در سبزترین حالت خود پدیدار می‌شود. هوا در فصل زمستان در سقالکسار سرد است؛ اما تماشای چهره برفی سقالکسار نیز لطف خودش را دارد و به شما پیشنهاد می‌کنیم که به‌هیچ‌وجه فرصت دیدن آن را در این زمان از سال از دست ندهید.
پرسش‌های متداول
روستای سقالسکار کجاست؟
معنی سقالکسار چیست؟
